MijnTuin.org
Wil je gepersonaliseerde informatie ontvangen over jouw tuin?
Heb je reeds een MijnTuin.org account? Aanmelden
Registreer je nu gratis!

Veel voorkomende problemen bij rozen

159485 x gelezen
Eddy G. door Eddy Geers • Donderdag 11 Mei 2023 Volg Eddy G.

Rozen zijn planten die in zowat elke tuin een plaats verdienen. Laat u bij de aankoop ervan goed voorlichten, want er zijn grote verschillen in ziektegevoeligheid tussen de verschillende rassen. In het uitgebreide assortiment is er zeker een soort te vinden die uw voorkeur wegdraagt en minder ziektegevoelig is. Enkele tips om ziektes te voorkomen bij rozen:

 

  • Kies soorten, die minder gevoelig zijn voor sterreroetdauw of andere schimmelziektes.
  • Geef de rozen de juiste plaats in de tuin: zonnig, licht en luchtig, op een winderige plaats.
  • Rozen hebben ook behoefte aan een voedselrijke grond. Geef een meststof die rijk is aan kalium en magnesium. Er is speciale rozenmest verkrijgbaar in de handel.
  • Let er op bij het watergeven dat je zoveel mogelijk water geeft aan de basis van de planten en niet op het blad. Controleer regelmatig de rozen en grijp direct in wanneer je aantastingen opmerkt. Verwijder aangetast blad en gooi het in de gft-bak. NIET composteren. 


Dé ziekte die rozenliefhebbers het meeste zorgen baart is zonder meer ‘sterreroetdauw’ (sterroetdauw). Vergelende bladeren met paarsbruine tot zwarte vlekken zijn typische symptomen. Omdat deze ziekte grote esthetische schade veroorzaakt dient de bestrijding te gebeuren bij het waarnemen van de eerste symptomen, in regel omstreeks half mei.. Een geschikt middel is ROSANIL. Vóór de bespuiting knipt men de zieke bladeren weg, zodat de rozen er voor de komende maand netjes en fris bij staan.  

Rosabel werkt immers niet alleen genezend, maar ook voorkomend. Zo raden Engelse tuiniers aan de kale takken van klim- en struikrozen vanaf maart maandelijks preventief te bespuiten, zodat overwinterende schimmeldelen opgeruimd worden! Preventief ook afgevallen besmette bladeren opruimen om verdere infectie te voorkomen, want door opspattende regendruppels kunnen schimmelsporen zich weer op gezonde rozenbladeren nestelen. Sterrenroetdauw ontwikkelt het best bij gematigde temperaturen en op vochtige bladeren. Regenrijke periodes of  kunstmatig beregenen bevorderen de ziekte.

’s Avonds beregenen is uit den boze, want dan blijft de plant ’s nachts vochtig. Het kunstmatig besproeien van rozen is eigenlijk enkel verantwoord vroeg in de morgen, zodat de plant mooi kan opdrogen.


Witziekte, of ‘echte meeldauw’, is al even gevreesd bij rozen. Het aantastingbeeld is een warrig, witbestoven uiterlijk op de verschillende plantendelen en hierdoor makkelijk herkenbaar voor elke tuinliefhebber. Alle groene delen van de rozenstruik worden aangetast: bladeren, niet-verhoute scheuten, tot en met de bloemblaadjes toe. De eerste zichtbare symptomen zijn de lichtjes verheven roodkleurige zones op het rozenblad. Kort daarna verschijnen de witte schimmeldraadjes.

Een infectie is vooral te verwachten bij droge omstandigheden, hoewel toch een kleine hoeveelheid vocht (b.v. dauw) nodig is voor de sporenkieming. De schimmel verdraagt zeer slecht water over langere periodes en de sporen die ermee in contact komen, sterven vaak af. Witziekte is dus vooral te verwachten op warme, zonnige dagen, maar met licht bedauwde morgenstonden. 


Roestziekte is een andere rozenziekte. Ze is vlot herkenbaar omdat er aan de bladonderzijde felgekleurde oranje sporenhoopjes te zien zijn, die na enkele weken steeds donkerder worden. Aan de bovenzijde van het blad zijn vergelende plaatsen op te merken. Een aantasting leidt vaak tot vervroegde bladval, en bij zware aantasting tot ernstige groeiremmingen van de rozenstruik. De ziekte treedt vooral op bij warm en vochtig weer.


Een vierde schimmelziekte die vaak te zien is op rozen, wordt ‘antracnose’ genoemd. Op de bladeren komen er, vaak in grote getale, bloedrode tot zwarte vlekjes voor met in het centrum ervan een bleker gekleurd gedeelte en dit is net hét herkenningspunt van deze ziekte. Ook op bloemstengel en scheuten veroorzaakt deze schimmel vlekken met een donkerbruin violette kleur. Het midden van een dergelijke stengelvlek is lichtjes ingezonken en opnieuw bleker van kleur. De ziekte treedt vooral op bij vochtige weersomstandigheden.


Tenslotte is er een schimmel welke ‘kanker’ veroorzaakt op de scheuten van rozen. De symptomen zijn vlekjes die gradueel vergroten, met enorme kleurverschillen: van geelachtig over donkerrood tot purperachtig. Ze kunnen een scheut soms volledig omvatten, zodat deze achterblijft in groei en vervolgens afsterft omdat de sapcirculatie belemmerd wordt. Een infectie gebeurt op gezonde scheuten enkel via eerder veroorzaakte wonden: afgebroken doornen, insectenschade, hagelschade, ... Maar snoeiwonden zijn in hoofdzaak dé invalspoort voor deze schimmels. Men kan dan ook best het snoeimateriaal met regelmaat ontsmetten met een gebruikelijk ontsmettingsmiddel zoals dettol, ...


Onder de insecten zijn vooral de bladluizen beruchte belagers van rozen. De jongste delen van de scheuten, bloemknoppen en bladeren worden makkelijkst gekoloniseerd. De populaties kunnen explosief toenemen indien er geen tijdige bestrijding wordt uitgevoerd. De vrouwtjes brengen bijna dagelijks, zonder tussenkomst van mannetjes, jongen voort. Tot soms 15 generaties tijdens één groeiseizoen.

Een zware aantasting heeft gedrongen groei en een slechte bloemkwaliteit tot gevolg. Bladeren worden kleverig door de uitscheiding van suikerhoudende ‘honingdauw’. Daarin kleven vaak de goed herkenbare witte vervellinghuidjes van de bladluizen. Op de ‘honingdauw’ groeien vervolgens zwarte roetdauwschimmels die het blad een grauwe aanblik geven. Ook hier zijn BELROSE en ROSANIL de aangewezen middelen of je maakt gebruik van inheemse lieveheersbeestjes larven.


Veel minder gekend, maar even ontsierend is de schade veroorzaakt door de rozenzaagwesp. De volwassen wesp prikt bij de ei-afleg in de hoofdnerf van het rozenblad. Deze gaat, omwille van een ‘allergische’ reactie op de secreties van deze zaagwesp, sterk omkrullen. De zaagwesp prikt echter méér bladeren aan dan de eieren die ze aflegt. Daardoor zijn er vaak omgekrulde topbladeren te zien waarin zich géén bleekgroen bastaardrupsje bevindt.  

De opgekrulde blaadjes waarin wél een lichtgroen bastaardrupsje leeft worden geleidelijk opgegeten. Ze worden dichtgehouden door zijdeachtige draadjes. Er is gelukkig maar één generatie per jaar. Opgekrulde bladeren waarin geen bastaardrups zit, vergelen en sterven langzaam af. In het bijzonder bij warmer weer is er meer aantasting mogelijk, omdat de zaagwespen dan actiever zijn en er meer eitjes worden afgelegd. Algemeen gezien is een aantasting zelden in die mate, dat er chemisch moet worden ingegrepen. De schade kan eigenlijk moeilijk voorkomen worden. De volwassen wijfjes leggen in mei hun eitjes af, waarna de ontluikende bastaardrupsen gedurende een 6-tal weken aan de opgekrulde bladeren vreten. De volgroeide bastaardrups overwintert in een cocon in de bodem waar hij in het voorjaar verpopt. Bij aantasting kan men best de aangetaste bladeren allemaal wegknippen en vernietigen, om zo de cyclus naar volgend jaar te doorbreken.

Auteur: Ir. Koen Linskens & Mathias Vanduffel

9 reacties

  • Jeannette v. Jeannette v.
    Het effect van een van de werkzame stoffen in Rosanil:

    What effects does cypermethrin have on
    wildlife?

    Cypermethrin is highly toxic to fish (6).
    • Some products for agricultural and commercial
    outdoor applications are limited to use by Certified
    Applicators (6). Such products bear specific
    precautions and directions to avoid contamination of
    water (6).
    • When cypermethrin products are used according to the label’s directions applications around the home or other residential sites pose little risk to aquatic life.
    * Cypermethrin is highly toxic to bees (6).
    * Cypermethrin is very highly toxic to water insects (6).
    * Cypermethrin is very low in toxicity to birds

    Dat wil je toch niet in je tuin hebben???? En dan hebben we het nog niet over de inhoud van het andere genoemde middel.
    Vrijdag 17 Juni 2016 om 12:31
  • Kiki B. Kiki B. @ Eddy Geers,
    Bij het plaatsen van artikelen via copy - paste lijkt het mij verstandig om je eerst te vergewissen van de effecten van de genoemde producten op het milieu, vooraleer je een artikel plaatst. Ik ben van mening dat je op deze manier veel mensen op het verkeerde been zet. Wellicht kan je dit artikel aanpassen?
    Zondag 19 Juni 2016 om 22:06
  • Miryam V. Miryam V. Er zijn natuurlijke bestrijdingsmiddelen genoeg zoals o.a. een oplossing van water met een paar druppels afwasmiddel en daarmee de plant bespuiten. DAT helpt hier en kost mij niets. Bij mij geen sproeistoffen in de tuin.
    Vrijdag 15 Mei 2020 om 08:07
  • Gitta V. Gitta V. Helaas vind ik ook dat er op deze site steeds allerlei gif wordt aangeprezen als oplossing voor kwalen. Jammer want dat is echt uit de tijd! Gifvrij tuinieren wordt gelukkig steeds meer de norm en het is jammer dat degenen die hier artikelen plaatsen om ons tips te geven steeds weer met die rotzooi aan komen. Misschien moeten ze zich eens gaan verdiepen in natuurlijk tuinieren zonder gif en dan heb ík nog wel wat tips.....gif is volkomen onnodig en zeer schadelijk voor planten en dieren en insecten en uiteindelijk ook voor onszelf....j
    Vrijdag 15 Mei 2020 om 12:45
  • Koos d. Koos d. Luis is uitstekend te bestrijden met een oplossing van een 20 ml spiritus en 20 ml vloeibare of groene zeep in 1 liter water. Veel goedkoper dan chemische bestrijding en veel beter voor plant, dier en mens.
    Zondag 17 Mei 2020 om 17:06
  • Eugenie M. Eugenie M. @ Eddy Geers ... helaas vind ik dit artikel NIET helpend voor mij en de rozen in mijn tuin. Ik wil graag deze en de volgende generatie mensen een gezonde wereld na-laten en zodoende zo min mogelijk schadelijke stoffen gebruiken die Moeder Natuur vergiftigen . Wellicht kunt u dit artikel aanpassen naar een milieu-vriendelijkere benadering ? Zoniet dan graag een duidelijke waarschuwing dat er in dit artikel Chemische Bestrijdingsmiddelen (Gif) in gepromoot wordt? Zodoende kan ik mij dan de moeite besparen dit soort artikelen te lezen.
    Dinsdag 19 Mei 2020 om 18:20
  • Annette B. Annette B. En milieuvriendelijk alternatief tegen bladluis is knoflook: knoflookteentjes uitknijpen in water en dat over de planten gieten/ sproeien.
    Dinsdag 26 Mei 2020 om 23:27
  • Annette B. Annette B. Zeep en afwasmiddel is trouwens ook niet best om in de tuin te gebruiken. Zo komt dat in de bodem en het oppervlaktewater terecht. (NB: afwassen is geen probleem, want via het riool gaat het zeepwater eerst naar de zuivering en wordt het water schoongemaakt.)
    Dinsdag 26 Mei 2020 om 23:31
  • Harriët v. Harriët v. Rozen en bladluizen. Ik heb elke dag bananenschil in de rozen gehangen. Vlakbij de plek waar de bladluizen zaten. Elke dag oude bananenschil ververst voor een nieuwe. Dit ongeveer 2 weken volgehouden en de bladluizen waren verdwenen.
    Vrijdag 12 Juni 2020 om 12:58

Log in om een reactie te plaatsen